Trzebinia, położona na terenie historycznej Rzeczypospolitej Krakowskiej, jest miastem o bogatej historii sięgającej czasów kongresu wiedeńskiego w 1815 roku. Decyzją tego kongresu, Trzebinia weszła w skład powstałej Rzeczypospolitej Krakowskiej. W 1817 roku miasto zostało oficjalnie podniesione do rangi miasta dzięki staraniom Krystyny Marasse, wdowy po ostatnim z rodu Trzebińskich. Później, wskutek zmieniających się okoliczności, miasto przechodziło z rąk do rąk, by ostatecznie w 1920 roku stać się częścią odrodzonej Polski.
Historia Trzebini jest ściśle związana z intensywnym rozwojem przemysłu w XIX i XX wieku. W okresie XIX wieku powstało pięć kopalń węgla, dwie huty cynku i huta szkła, a w późniejszym czasie rozwijało się kopalnictwo i przemysł naftowy, elektrownictwo, cementownia oraz zakłady tłuszczowe. To zagęszczenie przemysłu wpłynęło na rozwój ruchów lewicowych na tym terenie, ale równocześnie działał także prężnie ruch harcerski pod opieką księdza Mariana Luzara. W 1903 roku osiedlili się tu salwatorianie, którzy wybudowali kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Okres II wojny światowej był tragiczny dla Trzebinii. Miasto zostało zbombardowane przez niemieckie lotnictwo już pierwszego września 1939 roku. Później, podczas okupacji niemieckiej, Niemcy dokonali licznych egzekucji, a na terenie Trzebinii powstały obozy jenieckie i przymusowej pracy, w tym podobóz podległy Auschwitz-Birkenau. Życie straciło około 2 tysięcy mieszkańców, co stanowiło około 1/3 ogółu ówczesnych mieszkańców miasta.
Po wojnie, Trzebinia wróciła do województwa krakowskiego, jednak w 1975 roku została włączona do województwa katowickiego. Dopiero w 1999 roku, miasto powróciło do swoich tradycyjnych związków z Krakowem, stając się częścią województwa małopolskiego.
Obok historii, przemysł odegrał ważną rolę w życiu Trzebinii. Kopalnie węgla, huty cynku i inne zakłady przemysłowe wpłynęły na rozwój miasta. Jednym z kluczowych obiektów był Zakład Górniczy „Trzebionka”, a także Elektrownia Siersza II. Teraz, na terenie byłych „Zakładów Metalurgicznych Trzebinia”, znajduje się hotel i restauracja Rezydencja „Pod Zegarem”.
Trzebinia zachowuje także dziedzictwo kulturowe. W mieście znajduje się cmentarz żydowski i sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej, a w okolicach miasta warto odwiedzić zamek Trzebinia, choć obecnie tylko jego ruiny przypominają o dawnej świetności.