Lutowiska, znane również jako Szewczenko, to wieś (dawniej miasto) w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Lutowiska. Leży nad potokiem Smolnik, na styku pasm Ostre i Otryt przy drodze wojewódzkiej nr 896 i jest siedzibą gminy Lutowiska. Wieś jest siedzibą sołectwa, w którego skład wchodzą również miejscowości Smolnik, Żurawin i obszar nieistniejącej już wsi Krywka. Lutowiska uzyskały lokację miejską przed 1742 rokiem, ale zostały zdegradowane przed 1919 rokiem.
Nazwa miejscowości wykazywała w przeszłości znaczne wahania językowe. Najstarszą jej znaną formą są Letowiszcza (Lethawyszcza 1484, Lyetowyszcza 1515), później Letowiszcze (Letovysce 1494), Latowiszcze (1649), Litowiska (1589) i Litowisko (1678). Dzisiejsza postać nazwy pojawia się dopiero w zapisie z 1828 roku. Nazwa pochodzi z języka ukraińskiego (l’itowyszcze – “miejsce wypędzania i wypasu bydła w lesie”).
Osada powstała w X wieku. Właścicielami osady byli do 1553 roku Piotr Kmita Sobieński, a następnie do 1579 roku Barbara Kmita z Herburtów (wdowa po Piotrze Kmicie). Lokacja osady na prawie wołoskim nastąpiła w 1580 roku. Właścicielem po śmierci Barbary Kmity w 1580 roku został jej brat – Stanisław Herburt (syn Jana) – kasztelan lwowski. W 1589 roku właścicielem Lutowisk był jeszcze Stanisław Herburt, a potem Erazm Herburt; w 1620 roku Iwan Polański; w 1663 roku Polańscy (Piotr z Terenowy Polański).
Lutowiska kupił następnie Bazyli Ustrzycki i przekazał je w posagu córce Mariannie, zamężnej z Szymonem Urbańskim – łowczym kamienieckim. W latach trzydziestych XVIII wieku właścicielem osady był Michał Urbański, podczaszy żydaczowski. W 1739 roku erygował parafię w Cisnej, gdzie też był dziedzicem.
W 1742 roku Lutowiska otrzymały od Augusta III prawo odbywania 10 jarmarków rocznie, a nazwę miejscowości zmieniono na Urbanice, aby uczcić właściciela Ludwika Urbańskiego. Nowa nazwa nie przyjęła się.
Majątek w Lutowiskach przejęli następnie Górscy. I tak w 1779 roku właścicielem był Józef Górski, w 1819 roku Ignacy Górski, a w latach 1828-1848 Józef Górski. Hrabia Ksawery Konarski, uczestnik powstania listopadowego z 1831 roku, był właścicielem dóbr Lutowiska.
21 lutego 1846 roku powstańcy z południowej części obwodu sanockiego zmierzali na północ w celu opanowania Sanoka trzema szlakami: z Cisnej przez Baligród, z Lutowisk oraz z Ustrzyk Dolnych i z Ustianowej. Po zniesieniu pańszczyzny w 1848 roku nastąpiło rozdrobnienie gruntów. Licytowane majątki przejęli przedsiębiorcy drzewni, budując tartaki. Córka Ksawerego Konarskiego, hrabina Aleksandra Krasicka z domu Konarska, dziedziczka tej miejscowości, uczestniczka powstania styczniowego z 1863 roku, ukrywała zbiegów w swoim majątku w Lutowiskach. W 1868 roku Lutowiska były własnością Franciszka Konarskiego, a pod koniec XIX wieku właścicielem Lutowisk był hrabia Stanisław Konarski.
25 stycznia 1915 roku w bitwie pod Lutowiskami Austriacy (w 30 stopniowym mrozie) rozbili rosyjską kawalerię chana Nachiczewskiego. W czasie tych walk Lutowiska zostały spalone, a wielu jej mieszkańców zginęło lub zostało przez Rosjan wywiezionych na Syberię za sprzyjanie Austrii.
W maju 1919 roku Ukraińcy wycofali się w rejon Hołowiecka, a do Lutowisk wkroczyło Wojsko Polskie pod dowództwem kapitana Rawskiego. Lutowiska utraciły prawa miejskie w 1919 roku, ale do II wojny światowej stanowiły okoliczne centrum handlowe i administracyjne. W miejscowości istniały dwa rynki – Rynek Górny i Rynek Dolny.
W latach 1939-1941 miejscowość na mocy paktu niemiecko-radzieckiego z 23 sierpnia 1939 roku należała do ZSRR. Sowieci przeprowadzili nacjonalizację, która dotknęła przede wszystkim zamożniejsze grupy społeczne – Żydów i Polaków. Miejscowemu przedsiębiorcy Januszowi Ziółkowskiemu odebrano olejarnię, tartak i jedyną bieszczadzką spalinową elektrownię (Ziółkowski zelektryfikował Lutowiska zaledwie dwa lata wcześniej). Od listopada 1941 do sierpnia 1944 roku wieś była siedzibą urzędu gminy w powiecie sanockim.