Gniezno to miasto w województwie wielkopolskim, które ma wiele do zaoferowania. Jest to pierwsza stolica Polski, pierwsza metropolia kościelna w Polsce i miasto św. Wojciecha. Jest siedzibą władz powiatu gnieźnieńskiego i gminy Gniezno oraz archidiecezji (arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski).
Miasto królewskie lokowane w latach 1238–1239 położone było w XVI wieku w województwie kaliskim. Według danych GUS z 31 grudnia 2020 r., Gniezno liczyło 67 570 mieszkańców i było pod względem liczby ludności szóstym miastem w województwie wielkopolskim, a także 56. spośród najludniejszych miast w Polsce.
Pochodzenie nazwy miasta jest interesujące. Według legendy nazwa pochodzi od słowa „gniazdo” oraz „gnieździć się” i związana jest z legendą powstania państwa polskiego. Jedną z pierwszych wzmianek o miejscowości Gnesin urbs, Gnesni suburbium oraz Gnesen zamieścił w łacińskiej kronice Thietmara spisanej w latach 1012–1018 biskup merseburski oraz kronikarz Thietmar. Gall Anonim w 1112 roku w rozdziale pierwszym I księgi Kroniki polskiej wspomina nazwę miasta oraz podaje jej znaczenie „…Był mianowicie w mieście Gnieźnie, które po słowiańsku znaczy tyle co „gniazdo”, książę imieniem Popiel…”.
Z nazwą miasta Gniezna związana jest stara legenda polska o Lechu, Czechu i Rusie, zapisana pierwszy raz po łacinie w Kronice Wielkopolskiej z przełomu XIII i XIV wieku: „Gdy zaś (Lech) ze swoim potomstwem wędrował przez rozległe lasy, gdzie teraz istnieje królestwo polskie, przybywszy wreszcie do pewnego uroczego miejsca, gdzie były bardzo żyzne pola, wielka obfitość ryb i dzikiego zwierza, tamże rozbił swe namioty. A pragnąc tam zbudować pierwsze mieszkanie, aby zapewnić schronienie sobie i swoim rzekł „Zbudujmy gniazdo”! Stąd i owa miejscowość aż do dzisiaj zwie się Gniezno, to jest „budowanie gniazda”.”
Do legendy tej odwołał się również inny polski kronikarz, Jan Długosz: „Tutaj także znalazł na wysokich i wyniosłych drzewach orle gniazdo”, od którego, według legendy pochodzi nazwa miasta. Legendę pochodzenia nazwy w opisie miasta przytacza także XIX-wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego.
Najwcześniejsze zapisy nazwy Gniezna pojawiły się na denarze Bolesława Chrobrego (ok. 1000): Gnezdvn; czeski kronikarz Kosmas żyjący na przełomie XI i XII wieku podaje po łacinie – Gnezden, tę nazwę w formie Gnezden spotykamy również w spisanej po łacinie Bulli Gnieźnieńskiej z roku 1136, Gnezdna – zapis taki pojawia się w dokumentach np. w 1238. Świadczy to o podstawie toponimicznej „Gnezd-”. W roku 1154 arabski geograf Al-Idrisi w swoim dziele pt. Księga Rogera zamieścił nazwę Gniezna jako „G(i)nazna” pośród innych polskich miast: Krakowa, Wrocławia, Sieradza, Łęczycy oraz Santoka.
Część uczonych sceptycznych wobec przekazów kronikarzy wysuwa przypuszczenia, że nazwa Gniezno pochodzi od nazwy jeziora. Dzisiejsze jeziora Jelonek, Świętokrzyskie i Winiary stanowią najprawdopodobniej relikty oblewającego tysiąc lat temu gród gnieźnieński wielkiego jeziora Gniezno, od którego pochodzi nazwa miasta. O istnieniu jeziora Gniezno świadczy chociażby mapa wykonana w 1887 roku, a także dostrzegalne obecnie obniżenie terenu w pobliżu seminarium i kościoła św. Krzyża. Dziś na skutek licznych deformacji (zarówno materiałów źródłowych, jak i geografii Gniezna) trudno zrekonstruować pierwotne brzmienie nazwy stolicy pierwszych Piastów i jednoznacznie ustalić jej pochodzenie.
Na cześć miasta Gnieznem nazwano lodowiec o współrzędnych geograficznych 62°02′00.0″S, 58°07′00.0″W oraz pierwszy polski ośmioosobowy samolot pasażerski konstrukcji prof. Zbysława Ciołko.