Kołobrzeg to miasto w północnej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie kołobrzeskim, u ujścia Parsęty, nad Morzem Bałtyckim. Jest to czwarty ośrodek miejski województwa (pod względem liczby ludności) i uzdrowisko z dziesięcioma letnimi kąpieliskami morskimi. Według danych GUS z 30 marca 2023 r., Kołobrzeg liczył 43 680 mieszkańców.
W ujściu rzeki znajduje się port morski z funkcjami: handlową, pasażerską, rybacką i jachtową. W mieście i okolicach występują źródła wody mineralnej, solanki oraz pokłady borowiny. W Kołobrzegu leczy się głównie choroby górnych dróg oddechowych, krążenia i choroby stawów. Kołobrzeg jest także regionalnym ośrodkiem kulturalnym. W okresie letnim odbywają się tu liczne koncerty popularnych piosenkarzy, muzyków, kabaretów. Miasto jest siedzibą kapituły kolegiackiej diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej Kościoła katolickiego.
Kołobrzeg jest jedną z najstarszych osad na Pomorzu Zachodnim, która rozwinęła się dzięki wytwarzaniu w jej pobliżu soli. Zalążkiem Kołobrzegu był powstały około 880 roku gród w Budzistowie, położony kilka km na południe od dzisiejszego miasta. Od lat 80. X wieku w czasach Mieszka I podjęto rozbudowę grodu wprowadzając do konstrukcji wałów charakterystyczne dla Piastów konstrukcje izbicowe. W 1000 roku Bolesław I Chrobry założył tu biskupstwo, właściwe terytorialnie dla całego Pomorza, którego biskupem został Reinbern, jednakże upadło ono w latach 1007–1013.
W 1103 i 1107 miasto było najeżdżane przez Bolesława III Krzywoustego, który w 1122 doprowadził do ponownego chrztu mieszczan, po jego śmierci w 1138 władcy Polski utracili kontrolę nad Kołobrzegiem, który wszedł w skład księstwa pomorskiego. W XIII wieku Kołobrzeg dostał się pod kuratelę biskupów kamieńskich. W 1255 roku książę Warcisław III i biskup kamieński na północ od osady w Budzistowie lokowali nowe miasto na prawie lubeckim (prawa miejskie). W II połowie XIII w. rywalizacja handlowa tych obu ośrodków doprowadziła do upadku starego Kołobrzegu.
Od XIV wieku miasto było członkiem bałtyckiej Hanzy, w następnym wieku toczyło zwycięskie wojny z sąsiednimi miastami oraz z biskupstwem kamieńskim. Tu w 1564 roku cech kowali zagwarantował sobie w statucie, że ludność pochodzenia słowiańskiego nie będzie przyjmowana.
W 1653 miasto przejęli Brandenburczycy, którzy zamienili je w twierdzę. Od tego czasu miasto wyczerpane wojną trzydziestoletnią i peryferyzacją zaczęło podupadać. W 1761 podczas wojny siedmioletniej miasto zdobyli Rosjanie.
W 1807 twierdza Kołobrzeg została oblężona przez wojska Napoleona. Polskie oddziały na Kołobrzeg prowadził płk Sułkowski. Komendantem twierdzy był hrabia pruski, major Gneisenau. Miasto broniło się aż do podpisania traktatu pokojowego w Tylży, który zakończył wojnę. Wydarzenie to urosło w Prusach do rangi legendy. Major Gneisenau otrzymał awans na podpułkownika i zyskał znaczną sławę jako dowódca.
W 1830 powstał pierwszy zakład kąpieli solankowych. W 1859 Kołobrzeg uzyskał połączenie kolejowe ze Szczecinem i Gdańskiem. Szybki rozwój uzdrowiska nastąpił po utraceniu przez miasto statusu twierdzy. W 1899 został otwarty dom zdrojowy.
W 1911 miasto uzyskało rangę kurortu. W czasie I wojny światowej Kołobrzeg wraz ze swoimi sanatoriami i domami wypoczynkowymi przekształcił się w wielki szpital wojskowy. 12 lutego 1919 Kołobrzeg stał się kwaterą główną naczelnego dowództwa armii niemieckiej z feldmarszałkiem Hindenburgiem na czele.
W 1920 roku miasto zostało wyłączone z powiatu Kolberg-Körlin, stając się odtąd powiatem grodzkim w rejencji koszalińskiej.